Ένα εναλλακτικό Πάσχα στο νησί της Αστυπάλαιας

Η πιο σημαντική γιορτή για τους Έλληνες και η πιο γνωστή για την πλούσια λαογραφία της, είναι ο εορτασμός του Ορθόδοξου Πάσχα, ο οποίος εκφράζεται με μοναδικό τρόπο σε ολόκληρη την Ελλάδα. Πιο συγκεκριμένα, στο νησί της Αστυπάλαιας, τα πασχαλινά έθιμα κηρύττουν την αναγέννηση του πνεύματος και της φύσης, και οι Πασχαλινοί εορτασμοί αποτελούν μία έντονη και εναλλακτική πλευρά του τοπικού πολιτισμού και κουλτούρας, πλούσιοι σε νόημα και συμβολισμούς.

Οι επισκέπτες που επιλέγουν να κάνουν Πάσχα στην Αστυπάλαια, είναι σαν να επιλέγουν συνειδητά να αφεθούν σε μια εναλλακτική διάσταση μεταξύ θάλασσας και ουρανού, μεταξύ θρησκευτικής κατάνυξης και ακολουθίας ενός διαφορετικού τρόπου ζωής των κατοίκων του.

Ξεκινώντας η μέρα, το Σάββατο του Λαζάρου, με τη μοσχοβόλα της κανέλλας και του γαρύφαλλου που ξεδιπλώνεται στον αέρα ανάμεσα στα σοκάκια για σμίξει με την αρμύρα του γιαλού. Γι’ αυτήν ευθύνονται τα «λαζαράκια» από φρέσκο ζυμάρι με ζάχαρη κανέλλα και μοσχοκάρφια που δίνουν το σχήμα του προσώπου του Λαζάρου και είναι φυσικά το νηστήσιμο αρτοσκεύασμα για όλη την Μεγάλη εβδομάδα.

Την Μεγάλη Πέμπτη μετά την εκκλησία οι νοικοκυρές πρέπει να βάψουν τα κόκκινα αυγά και να πλάσουν το Χριστόψωμο για την Λαμπρή, όπου στη μέση θα δεσπόζει το κόκκινο αυγό περιτριγυρισμένο από ένα ζυμάρι σκέτο κομψοτέχνημα!

Η Μεγάλη Παρασκευή είναι ημέρα θρήνου, η ημέρα της κορύφωσης του θείου δράματος του Χριστού με την Αποκαθήλωση από το σταυρό και την Ταφή Του. Το βράδυ γίνεται η περιφορά του Επιταφίου, όπου το συμβολικό φέρετρο εξέρχεται από την εκκλησία και μεταφέρεται στους δρόμους με την ακολουθία των πιστών.

Το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου μετά την πρώτη Ανάσταση και το χτύπημα της καμπάνας οι νοικοκυρές θα πρέπει να ετοιμάσουν το «λαμπριανό» για την ημέρα του Πάσχα, τα κιτρινοκούλουρα με το μυρωδάτο ζαφορά και τις λαμπρόπιτες. Θα φτιάξουν την γέμιση για το κουφάρι του κατσικιού, θα το γεμίσουν θα το ράψουν και θα το τυλίξουν τη λαδόκολα αφήνοντας το πάνω στις κλιματόβεργες μέσα στο ταψί. Όταν το ρολόι δείξει μεσάνυχτα, οι ντόπιοι μαζεύονται και ρίχνουν κροτίδες στις δύο κύριες εκκλησίες, τον Άγιο Νικόλαο στο Γιαλό και την Παναγίας της Πορταΐτισσας στη Χώρα, για να γιορτάσουν την Ανάσταση και να καλωσορίσουν την Κυριακή του Πάσχα. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι οι δύο εκκλησίες ανταγωνίζονται για το ποια θα έχει την πιο εντυπωσιακή επίδειξη πυροτεχνημάτων!

Η Κυριακή του Πάσχα είναι μια γιορτή γεμάτη αγάπη και χαρά και ο κόσμος τη μοιράζεται με την οικογένεια και φίλους. Μετά την πρωινή λειτουργία, η ημέρα είναι αφιερωμένη στο ‘κάψιμο του Ιούδα’ κάτω από το επιβλητικό κάστρο και φυσικά στο φαγοπότι με τον ιδιαίτερο σε γεύση «λαμπριανό» και το νησιώτικο γλέντι κάτω από τους ήχους του βιολιού και του λαούτου που μακρόσυρτα και πανηγυρικά μιμούνται ου κυματισμούς του πελάγους.

Ο επισκέπτης θα πρέπει να γνωρίζει τα ήθη, τα έθιμα και τις παραδόσεις της Αστυπάλαιας, ώστε να μπορέσει να καταλάβει τους ανθρώπους που κατοικούν εκεί. Και συνήθως, οι πιο ενδιαφέρουσες παραδόσεις είναι και πιο εναλλακτικές. Το Πάσχα είναι μακράν η πιο ιερή γιορτή της ελληνικής παράδοσης, αλλά είναι ταυτόχρονα και η πιο χαρούμενη. Είναι ευρέως γνωστό πως οι Έλληνες γιορτάζουν τη ζωή στο έπακρο και οι εορτασμοί του Πάσχα το αποδεικνύουν περίτρανα.

Σας περιμένουμε να γιορτάσουμε μαζί!